Zaandam, de Zaanbrug en de spooraansluiting Oostzaan

            

Deze beschrijving bestaat uit drie gedeeeltes t.w.:

Het station Zaandam

Het station Zaandam ligt aan de spoorlijn Amsterdam Centraal - den Helder bij km. 71.174.
Het eerste station werd geopend op 1 november 1869. Het gebouw had een groot middengedeelte waarin het loket gevestigd was, met doorgangen naar de perrons. Aan dit middenstuk waren twee lagere zijvleugels verbonden.
Dit station lag ter hoogte van de Stationsstraat.

In 1983 werd, gelijktijdig met de opening van de Hemtunnel, een volledig nieuw traverse-station in gebruik genomen.
Dit bestaat uit twee eilandperrons op maaiveldniveau, waardoor twee perronsporen per richting beschikbaar zijn. De perrons kregen een overkapping bestaande uit een ruimtevakwerk. Het nieuwe stationsgebouw werd een stukje ten zuiden van het oude station aangelegd, ter aansluiting op de Zaanse hoofdwinkelstraat: de Gedempte Gracht en niet meer aan de Stationsstraat.
Het station en de Gedempte Gracht werden verbonden middels een overdekte traverse over de N203 naar een parkeergarage en een winkelcentrum ("Het Trefpunt").
In 1996 werd er aan de westkant van het station ook een ingang gebouwd voor de inwoners van de wijk Westerwatering.


Het (oude) stationsgebouw d.d. 5 april 1960.
(Foto: R. Ankersmit)



Reizigerstrein 952 Alkmaar - Amsterdam, bestaande uit locomotief NS 1160 met zeven verschillende personenrijtuigen d.d. 10 maart 1960.
(Foto: R. Ankersmit)



De noordzijde van het emplacement gezien in noordelijke richting met het treinstel NS DE5 196 als reizigerstrein 3624 (Enkhuizen - Amsterdam) d.d. 5 april 1960.
(Foto: R. Ankersmit)



De noordzijde van het emplacement gezien in noordelijke richting met goederentrein 7911 (Beverwijk - Lutterade aansluiting SM),
bestaande uit locomotief NS 1111 en 21 open goederenwagens en een goederentreinbagagewagen (Dg) d.d. 5 april 1960.
Het vertakkingssein beveiligt de splitsing van de lijnen naar Purmerend en Uitgeest en het voorsein hoort bij het afstandssein van de draaibrug over de Zaan.
(Foto: R. Ankersmit)



Het emplacement in zuidelijke richting gezien vanuit post I met ledig-materieeltrein 9915 (Amsterdam - Alkmaar), bestaande uit locomotief NS 1137 en acht personenrijtuigen ex materieel '24 d.d. 5 april 1960.
(Foto: R. Ankersmit)



Het perron en sporen in noordelijke richting met drie ledig materieeltreinen d.d. 18 maart 1960.
Links trein 10655 bestaande uit de stellen NS DE3 153 (achter) + 165, in het midden de doorkomende trein 10314 (reizigersvervoer van Hembrug naar Amsterdam) bestaande uit de stellen 453 (voor) + 727
en rechts trein 10924 (reizigersvervoer van Hembrug naar Amsterdam) bestaande uit treinstel NS 742.
Aan het eind van de goederensporen staan stopseinlantaarns.
(Foto: R. Ankersmit)



De losweg met de rangerende locomotor NS 219 met wagens van goederentrein 6021 (Amsterdam Watergraafsmeer - Alkmaar) d.d. 5 april 1960.
Op de achtergrond het stationsgebouw en de voetbrug.
(Foto: R. Ankersmit)



De zuidzijde van het emplacement gezien in zuidelijke richting met de locomotieven 2297 en 2254 die als trein 9354 onderweg zijn van Amsterdam Watergraafsmeer naar Krommenie-Assendelft
en de vertrekkende reizigerstrein 952 (Alkmaar - Amsterdam) d.d. 1 juni 1960.
Op de voorgrond een rangeerpaallantaarn ('rouwbrief') en op de achtergrond post II.
(Foto: R. Ankersmit)



De zuidzijde van het emplacement met de wisselverbinding 59/58 en in de verte het station met de loopbrug d.d. 1 juni 1960.
(Foto: R. Ankersmit)



De emplacementstekening van Zaandam.

Gebruikte afkortingen: Blokstelsels:
De beveiliging van het station Zaandam bestond uit de posten T, I en II.
In alle posten waren HSM handelinrichtingen geplaatst; voor een uitleg over de werking van deze toestellen klik hier.

In de brugpost Zaanbrug was een HSM handelinrichting geplaatst en in de post bij de spooraansluiting Oostzaan was een losse blokkast geplaatst.

De blokvensters van het blokstelsel III richting Koog = Zaandijk en Amsterdam Centraal waren geplaatst in de posten I en II terwijl de vensters van het blokstelsel A richting Purmerend waren geplaatst in post T.

Post T

Post T stond aan de zuidzijde van het 2e perron bij km. 71.070.

Tekening van de handelinrichting in post T.
(Klik op de tekening voor een vergroting)


Post I

Post I stond aan de noordzijde van het emplacement bij km. 70.535.

Tekening van de handelinrichting in post I.
(Klik op de tekening voor een vergroting)


Het wissel 1 werd in verband met de ligging van dit wissel t.o.v. post I elektrisch bediend door het drukken van de knop "Wsl 1" en het gelijktijdig uittrekken van de trekker in veld 17; tijdens het omlopen van dit wissel luidt de schel "Wsl 1".
De stand van dit wissel werd aangegeven door de melder "Wsl 1".

Post II

Post II stond aan de zuidzijde van het emplacement bij km. 71.500.


Tekening van de handelinrichting in post II.


Alle bedieningshandelingen worden hier beschreven. (bestandsgrootte 2.359 kB)


Brugpost de Zaanbrug


     

Het voormalige haltegebouw bij de Zaanbrug d.d. 20 maart 1960 (links) en de draaibrug over de Zaan met buurtgoederentrein 6129 (Zaandam - Purmerend) bestaande uit locomotief NS 2403 met vier wagens d.d. 5 april 1960 (rechts).
Achter de woning de brugpost aan de westzijde van de Zaan en daarachter de draaibrug.
Op de voorgrond het viaduct over de Westzijde.
(Foto's: R. Ankersmit)



Het voormalige haltegebouw van de halte Zaanbrug bij Zaandam met op de voorgrond de brugpost Zdb d.d. 5 april 1960.
(Foto: R. Ankersmit)



De situatietekening bij de brug over de Zaan.



Tekening van de handelinrichting in de brugpost en de lage handelinrichting op het oostelijke landhoofd.

De brugseinen N/Nv en O/Ov tonen bij de gesloten draaibrug het seinbeeld "Voorbijrijden toegestaan".

Alle bedieningshandelingen worden hier beschreven. (bestandsgrootte 75 kB)


Spooraansluiting Oostzaan


     

Het emplacement van het voormalige station Oostzaan gezien in noord-oostelijke richting met het wissel 1 naar het losspoor (links) en het voormalige stationsgebouw van Oostzaan (rechts) d.d. 4 april 1960.
In april 1960 werd de losplaats Oostzaan gesloten, de wisselsteller is verwijderd en het wissel is geklemd.
(Foto's: R. Ankersmit)



De situatietekening bij de spooraansluiting Oostzaan.



Tekening van de blokkast bij de spooraansluiting Oostzaan.


Alle bedieningshandelingen worden hier beschreven. (bestandsgrootte 159 kB)

Met ingang van 21 mei 1967 is de klassieke beveiliging te Zaandam vervallen en is de beveiliging van dit station een onderdeel geworden van de NX/CVL beveiliging bediend vanuit Amsterdam.

Voor een beschrijving van de blok- en brugpost Hembrug en blokpost Z klik hier.
Voor een beschrijving van het station Koog = Zaandijk klik hier.
Voor een beschrijving van het station Purmerend klik hier.

Terug naar Home Terug naar seinhuizen