Simpelveld


Het station Simpelveld is het spoorwegstation van Simpelveld. Het station is geopend op 23 oktober 1853 en had oorspronkelijk een lengte van 100 meter.
In 1975 werd het gedeeltelijk gesloopt, waarbij de goederenloods, diverse dienstruimten, de retirade en de wachtkamer verdwenen.
Momenteel heeft het nog een lengte van 38 meter. Het station werd uiteindelijk gesloten voor wat betreft openbaar reizigersvervoer op 31 mei 1992.
Tot die tijd hebben in het gebouw ook de manschappen van de Koninklijke Marechaussee brigade Simpelveld dienstgedaan.
Als blijvende herinnering heeft de Koninklijke Marechaussee, op verzoek van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM), toestemming gegeven voor het plaatsen van een plaquette bij de ingang van de vroegere visitatiezaal (tegenwoordig restauratie).
Eén van de twee woningen boven het station is in 1995 bij de komst van de ZLSM in gebruik genomen als kantoorruimte.
De andere woning is nog tot begin 2009 bewoond geweest door een oud-NS-medewerker. Inmiddels heeft de ZLSM ook deze woning in gebruik als kantoor- en vergaderruimte.

Er waren tot de sluiting van de Miljoenenlijn verbindingen met Maastricht (via Schin op Geul), Kerkrade en Aken. De verbinding met Kerkrade werd op 29 mei 1988 gesloten, die met Maastricht en Aken op 31 mei 1992.

Het station is volledig klassiek beveiligd. De drie seinhuizen dragen zorg voor de bediening van de diverse wissels, (rangeer)seinen en overwegen.
Post II staat in verbinding met post T Wijlré - Gulpen middels een handbediend blokstelsel A.

      

Het emplacement in westelijke richting d.d. 29 juni 1976.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)


      

Het stationsgebouw van Simpelveld (links) en een railbus als trein 1370 op spoor I (rechts) d.d. 19 augustus 1959.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)


      

De aankomst van een railbus als trein 1370 op spoor I (links) en het oostelijke gedeelte van het emplacement (rechts) d.d. 19 augustus 1959.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)


      

Het emplacement in westelijke richting (links) en in oostelijke richting (rechts) d.d. 19 augustus 1959.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)


      

Het vertrek van een DE-1 richting Wijlré - Gulpen (links) en de aankomst van een DE-1 uit Wijlré - Gulpen (rechts) d.d. 19 augustus 1959.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)



De westzijde van het emplacement d.d. 19 augustus 1959.
(Foto: J.G.C. van de Meene)


Gebruikte afkortingen: Blokstelsels: In alle posten is een Siemens & Halke toestel geplaatst; voor een uitleg over de werking van deze toestellen klik hier.



De emplacementstekening van Simpelveld.


Post T

Post T is gehuisvest in het stationsgebouw bij km. 12.534.


De blokkast in post T d.d. 23 juli 1966.
(Foto: J.G.C. van de Meene)




Tekening van het bedieningstoestel in post T.


Omdat er alleen maar toestemmingen aan de posten I en II worden gegeven, zijn er geen handels aanwezig.
Het toestel is vrij oud. In de kelder zit nog een balk wat duidt dat er ooit handels hebben gezeten op dit toestel.
Waarschijnlijk zijn deze handels verwijderd bij de bouw van de huidige posten I en II.

Post I

Post I staat aan de oostzijde van het emplacement bij km. 12.160.


De handelinrichting in post I d.d. 23 juli 1966.
(Foto: J.G.C. van de Meene)



Tekening van het bedieningstoestel in post I.


Post I ligt aan de oostzijde van het emplacement bij de splitsing van de spoorlijnen richting Spekholzerheide en Richterich (Dld).
De overweg in de Kersboompjesweg net buiten het station wordt vanuit post I met een windwerk bediend.

Opmerkelijk is dat er geen wekknop en wekker voor de communicatie met Richterich aanwezig zijn; de communicatie met Richterich wordt gedaan met behulp van de telefoon.

Post I moest medewerking aan post II verlenen voor alle treinbewegingen vanuit Wijlré - Gulpen; post II had dus zowel de medewerking van post T als van post I nodig.

Post II

Post II staat aan de westzijde van het emplacement bij km.12.960 en de overweg in de Kruinweg.


De handelinrichting in post II d.d. 23 juli 1966.
(Foto: J.G.C. van de Meene)



Tekening van het bedieningstoestel in post II.


Met ingang van 1 juni 1970 is de post Richterich opgeheven en is de bediening van het blokstelsel overgebracht naar Aachen West.

Met ingang van 14 augustus 1972 is de naam van station Spekholzerheide gewijzigd in Kerkrade West.

Met ingang van 7 februari 1980 zijn de sporen 5, 6, 9, 10, 11, 16 en 20 met de bijbehorende wissels en seinen opgebroken en de spoornummers van de sporen I, III gewijzigd in 1 en 3.
Met ingang van 15 oktober 1982 is het vertrek van spoor 4 naar Kerkrade West en Richterich (Aachen West) mogelijk gemaakt; hiertoe is een afwijkend model vertakkingssein geplaatst.


Het afwijkende model vertakkingssein d.d. 19 maart 1988.
(Foto: Wim Vos)


Met ingang van 4 februari 1983 zijn de overwegen in de Kelderweg en het Nijswillerpad bij km. 14.709 en km. 15.090 vervangen door AKI's en is de treinaankondiging d.m.v. kloksein vervallen.


Wachtpost 8 bij de Kelderweg d.d. 19 oktober 1980.
(Foto: J.G.C. van de Meene)




De emplacementstekening van Simpelveld na de wijzigingen d.d. 7 februari 1980 en 15 oktober 1982.



Post T



De blokkast in post T d.d. 19 maart 1988.
(Foto: Wim Vos)


            

Details van de blokkast in post T d.d. 19 maart 1988.
(Foto's: Wim Vos)




Tekening van het bedieningstoestel in post T na de wijzigingen d.d. 7 februari 1980 en 15 oktober 1982.



Post I


      

Het oostelijke gedeelte van het emplacement (links) en Post I (rechts) d.d. 19 maart 1988.
(Foto's: Wim Vos)


      

De handelinrichting in post I d.d. 19 maart 1988.
(Foto's: Wim Vos)


      

De handelinrichting in post I d.d. 19 maart 1988.
(Foto's: Wim Vos)



Tekening van het bedieningstoestel in post I na de wijzigingen d.d. 7 februari 1980 en 15 oktober 1982.



Post II


      

Het westelijke gedeelte van het emplacement (links) en Post I (rechts) d.d. 19 maart 1988.
(Foto's: Wim Vos)


      

De handelinrichting in post I d.d. 19 maart 1988.
(Foto's: Wim Vos)



De wachter van post II toont het oprijbord (SR 505) d.d. 19 maart 1988.
(Foto: Wim Vos)
Dit sein wordt gebruikt wanneer het vaste sein niet kan worden bediend en niet van de telefoon gebruik kan worden gemaakt
en mag eerst worden gegeven als het sein "de trein staat stil" door de machinist is gegeven.



Tekening van het bedieningstoestel in post II na de wijzigingen d.d. 7 februari 1980 en 15 oktober 1982.


Met ingang 8 december 1989 zijn de onderstaande wijzigingen aangebracht:

De emplacementstekening na de wijzigingen d.d. 8 december 1989.



Post T (II)




Tekening van het bedieningstoestel in post T (II).

Alle bedieningshandelingen staan hier beschreven.

Voor een beschrijving van het station Wijlré - Gulpen klik hier.
Voor een beschrijving van het station Spekholzerheide / Kerkrade West klik hier.

ZLSM

Met ingang van 31 mei 1992 kwam er een einde aan de reguliere treindienst tussen Maastricht en Aken.
In april 1995 startte de treindienst van de ZLSM tussen Schin op Geul en Kerkrade Centrum. In september van hetzelfde jaar werd de lijn geopend door Mr. Pieter van Vollenhoven.
Later is men ook gaan rijden naar Vetschau (vanaf 2000) en Heerlen (2004 t/m 2006). Vanaf april 2007 is de treindienst verlengd van Schin op Geul naar Valkenburg.
Op het baanvak naar Vetschau rijden uitsluitend railbussen, op de overige baanvakken stoomtreinen en railbussen.
De railbussen mogen niet op het baanvak Schin op Geul - Valkenburg rijden.

De klassieke beveiliging is intact gebleven en aangepast aan de huidige spoorsituatie.
De beveiliging is zo uitgevoerd dat er drie treinen tegelijk kunnen vertrekken. Binnenkomen kan soms niet i.v.m. de flankbeveiliging.
Dit is bedoeld tegen het doorschieten waardoor de treinen elkaar in de flank rijden als ze niet voor het sein zouden stoppen.
Dit is ingebouwd als er seinen dichter dan 100 meter van een wissel staan.
In Simpelveld is dat het geval met het uitrijsein aan de zijde Kerkrade en de uitrijseinen aan de zijde Wijlré - Gulpen.

De posten I en II zijn door hun karakteristieke bouw aangemerkt als een gemeentelijk monument.

De AKI in de Kersboompjesweg is vervallen en er is een nieuwe overweg in de Vroenkuilerweg aangelegd die is beveiligd met een HAHOB.
Deze HAHOB wordt voor treinen vanaf Simpelveld naar Bocholtz door het treinpersoneel bediend; hiertoe is op het perron bij de werkplaats een sleutelkastje geplaatst.
Voor treinen vanaf Bocholtz naar Simpelveld is een automatische treinaankondiging aanwezig.


De emplacementstekening van Simpelveld in de ZLSM periode.



Post T


Post T onder de kap van het stationsgebouw.


      

De blokkast in post T d.d. 4 juli 2010 (links) en 22 april 2012 (rechts).
(Foto's: Wim Vos (links) en Peter-Paul van Birgelen (rechts))



Tekening van het bedieningstoestel in post T.


Opmerkelijk is de plaatsing van de vensters Voorbijg. bij Spv, Enkelsp. Spv en Blok n. Spv. Deze vensters worden gebruikt om de bediening van het blokstelsel A richting Wijlré - Gulpen te simuleren als de post in Wijlré - Gulpen niet bezet is.
Met de drukknop Wij uit in wordt de bediening van dit blokstelsel omgeschakeld van plaatselijke bediening vanuit Wijlré - Gulpen of vanuit Simpelveld.

Het overpad van perron 1 naar perron 2 wordt vanuit post T bediend.



Post I


Post I te Simpelveld d.d. 1 april 2012.
(Foto: Gerard van Dalen)



De handelinrichting in post I.
(Foto: Gerard van Dalen)




Tekening van het bedieningstoestel in post I.


Post I aan de oostzijde van het emplacement is de grootste post van Simpelveld. Hier liggen tevens ook veel lokaal bediende handwissels buiten de hoofdsporen.
Post I is opgedeeld in twee gebieden: De twee gebieden zijn door een overloopwissel (13 A/B ) met elkaar verbonden. Vanaf spoor 3 kan in beide richtingen (Kerkrade West en Richterich) worden gereden.
Post I bedient ook de overweg in de toegangsweg naar de werkplaats in het spoor richting Richterich d.m.v. een apart windwerk in de post;
deze overweg is d.m.v. spermagneten op de krukjes in de velden 10 en 28 in de beveiliging opgenomen.

De normale stand van de rangeerpaallantaarn (rouwbrief) QR3-18 is rangeren toegestaan waardoor als de post niet bezet is er toch rangeerbewegingen kunnen plaatsvinden.

Alle bedieningshandelingen in post I staan hier beschreven.


Post II


Post II te Simpelveld d.d. 1 april 2012.
(Foto: Gerard van Dalen)



De handelinrichting in post II d.d. 23 november 2008.
(Foto: Wim Vos)



Tekening van het bedieningstoestel in post II.


Post II bedient ook de rangeerstoplantaarn (vaantje) S1,2 tussen de sporen I en II en de naast de post gelegen overweg in de Kruinweg d.m.v. twee handels in de handelinrichting.

Alle bedieningshandelingen in post II staan hier beschreven.

Diverse uitbreidingen en wijzigingen in de klassieke beveiliging in de ZLSM periode.

Het stop-ontspoorblok in het hoofdspoor richting Wijlré - Gulpen

Toen de ZLSM het emplacement in gebruik nam is het stop-ontspoorblok in het hoofdspoor richting Wijlré - Gulpen geplaatst.
De reden van deze ongebuikelijke plaatsing in het hoofdspoor was dat de NS bang was dat één of meer wagons onbedoeld op dit hoofdspoor zouden terechtkomen.
Omdat dit hoofdspoor richting Wijlré - Gulpen nogal sterk afloopt zouden deze onberemde wagons een behoorlijke snelheid krijgen en dit was uiteraard ongewenst.
In de normale situatie lag dit stop-ontspoorblok afgesloten over het spoor; de stand van dit stop-ontspoorblok werd aangegeven met een melder in post II.

De eerste taak van de seinhuiswachter in post II tijdens een rijdag was dat hij het stop-ontspoorblok met behulp van een sleutel afkomstig van de treindienstleider van het spoor haalde en dit vervolgens telefonisch meldde aan de treindiensleider.
Na afloop van de rijdag moest het stop-ontspoorblok weer over het spoor worden gelegd en dit werd meestal gedaan door de dienstdoende rangeerder omdat deze rangeerlocomotief moest omlopen om de rijtuigen in de rijtuigloods te duwen;
dit bespaarde de seinhuiswachter een wandeling naar dit stop-ontspoorblok.

Na een niet nader te noemen onregelmatigheid is dit stop-ontspoorblok en de melder in post II na een gewijzigde visie in de maand september 2011 verwijderd.

Plaatsing stopseinlantaarn langs spoor 4.

In het jaar 2017 is langs spoor 4 een stopseinlantaarn geplaatst.

      

De stopseinlantaarn langs spoor 4 d.d. 21 juli 2019.
(Foto's: Wim Vos)

Klik hier om over de totstandkoming van dit sein te lezen.

Revisie inrijsein B1-3 / D1v en plaatsing telefoonkast.

In het voorjaar 2019 werd het compleet gereviseerde inrijsein B1-3 / D1v herplaatst; tegelijkertijd werd er bij dit sein een telefoonkast geplaatst.
In deze kast is een telefoon waarmee het treinpersoneel contact met de treindienstleider kan opnemen.

            

Het inrijsein B1-3 / D1v en de telefoonkast bij dit sein d.d. 21 juli 2019.
(Foto's: Wim Vos)

Ingebruikname van het vertakkingssein Ck3 / Cr3 en het inrijvoorsein Av langs de spoorlijn richting Vetschau.

      

De uitrijseinen Ck1, Ck2 en Ck3 / Cr3 d.d. 27 februari 2021.
(Foto's: Wim Vos)


      

Het nieuwe vertakkingssein Ck3 / Cr3 d.d. 27 februari 2021.
(Foto's: Wim Vos)

Op 3 juli 2021 is het vertakkingssein Ck3 / Cr3 feestelijk in gebruik genomen.
Na de gebruikelijke toespraken is door de heren Dave Habraken en J.G.C. van de Meene een bordje met de tekst "SW 2021" aangebracht.


Het aanbrengen van het bordje door de heren Dave Habraken (links) en J.G.C. van de Meene (rechts) d.d. 3 juli 2021.
(Foto: Jan van Keulen)

Bij het sein wordt een informatiebordje met een uitleg over dit sein geplaatst.


De tekst van het informatiebordje bij het nieuwe vertakkingssein.

Parallel aan de realisatie van het bordessein is in 'het diepste geheim' ook nog aan een ander zeer interessant project gewerkt: de revisie van het voorsein Av langs de spoorlijn richting Vetschau.
Dankzij het succes van de crowdfunding voor het bordessein, mochten we rekenen op zelfs een overschot aan budget, hetgeen werd aangewend om ook dit project op te pakken.
Al snel ontstond het idee om te proberen geen publiciteit te geven aan de werkzaamheden van dit project, zodat we het als extraatje zouden kunnen onthullen bij het bordessein
en het voor de sponsoren en genodigden ook écht een verrassing zou zijn en dat is gelukt!
Op 3 juli 2021 werd tijdens de rit op de lijn naar Vetschau onverwachts een stop gemaakt bij dit voorsein, waarbij niemand minder dan de heer J.G.C. van de Meene tijdens de onthulling tekst en uitleg gaf over dit unieke sein.

'De Amerikaan' is een overblijfsel van het eerste automatisch blokstelsel, dat in de jaren '30 van de vorige eeuw werd geïntroduceerd op een aantal drukbereden baanvakken.
Het systeem werd uitgevoerd met armseinen, waarvoor seinen volgens een Amerikaans ontwerp werden gebruikt.
Toen bij het automatisch blokstelsel de armseinen werden vervangen door lichtseinen, kregen deze seinen een nieuwe bestemming elders in het land.
Deze seinen werden doorgaans toegepast wanneer de "normale" bediening m.b.v. trekdraden b.v. door de aanwezigheid van een brug (Boskoop en Vroomshoop) of de afstand van het sein naar de handelinrichting te groot was (Spekholzerheide).


Het inrijvoorsein Av te Spekholzerheide zijde Simpelveld d.d. 19 augustus 1959.
(Foto: J.G.C. van de Meene)

Na de beëindiging van de treindienst op het baanvak Simpelveld - Heerlen d.d. 29 mei 1988 is dit unieke sein bij de ZLSM bewaard gebleven; na de noodzakelijke revisie is dit sein thans weer geplaatst.


Dit is geen alternatieve carnavalsoptocht in Coronatijden, maar het verplaatsen van het sein Av met toebehoren van de werkplaats
naar de plaats van bestemming tijdens de passage van de overweg in de Vroenkuilerweg te Simpelveld.
(Foto: Peter-Paul van Birgelen)


    

De uitleg van de heer J.G.C. van de Meene bij het nieuwe voorsein Av (links) en het bediende sein (rechts) d.d. 3 juli 2021.
(Foto's: Peter-Paul van Birgelen)



Een sfeeropname van het nieuwe sein d.d. 4 juli 2021.
(Foto: Peter-Paul van Birgelen)




Tenslotte wordt hier een film getoond waarin een aantal gebeurtenissen op deze feestelijke dag worden vertoond.

De werkgroep Seinwezen van de ZLSM heeft onlangs een folder uitgebracht waarin in een notendop een beeld wordt geschetst van de klassieke beveiliging bij de ZLSM.
Klik hier om over deze folder te bekijken.

Plaatsing rangeerpaallantaarn (rouwbrief) TU 3, 4, 21-24 aan de westzijde van het emplacement bij post II.

Op 24 maart 2024 is de rangeerpaallantaarn (rouwbrief) TU 3, 4, 21-24 aan de westzijde van het emplacement bij post II in gebruik genomen.

Eerst maar even terug in de tijd want in het jaar 1979 zag de westzijde van het emplacement er heel anders uit zoals blijkt uit de hiervolgende foto's:

    

De aankomst van een ETA treinstel met de uitrijseinen richting Wijlré - Gulpen (links) en de westzijde van het emplacement bij post II met de rangeerpaallantaarn S4-6, 9-11 (rechts) d.d. 3 februari 1979.
(Foto's: Wim Vos)


Een uitsnede van de emplacementstekening met het westelijke gedeelte van het emplacement.

Een ‘hiaat’ in de afgelopen jaren steeds completer geworden en verder verfijnde klassieke beveiliging op ‘de Miljoenenlijn’ was de westzijde van het emplacement in Simpelveld,
waar slechts ten dele werd voorzien in seinen voor rangeerbewegingen.
Om dit te verbeteren, is er een paar jaar geleden een plan gemaakt op basis van overwegingen ten aanzien van enerzijds eenvoud en overzichtelijkheid voor de treindienst en
anderzijds technische haalbaarheid qua realisatie.
Deze combinatie van aspecten heeft ertoe geleid dat er aan de westzijde één rangeersein toegevoegd zou worden voor alle sporen waarin nog niet werd voorzien; een zogenaamde rangeerpaallantaarn (‘rouwbrief’).
Technische overwegingen (beperkingen in de voorhanden zijnde trekdraadgeleiding vanuit het seinhuis naar het sein) maakten dat deze rouwbrief elektrisch
bediend zou gaan worden middels een zogenaamde elektrische rangeerseinsteller.
Dit zou ook wederom de variëteit aan seinen en seinbediening vergroten, daar de overige drie rangeerseinen (een ‘rouwbrief’ en twee rangeerstoplantaarns (‘vaantjes’) alle mechanisch worden bediend.
Bij dit project werd een van origine mechanisch bediend rangeersein deels op basis van oude NS-tekeningen en deels naar eigen inzicht omgebouwd naar elektrische bediening.
Achter de schermen werd hiermee reeds in 2020 gestart en in maart 2024 volgde de voltooiing van dit project middels de plaatsing en ingebruikname van dit nieuwe rangeersein.

De normale stand van de rangeerpaallantaarn (rouwbrief) TU 3, 4, 21-24 is rangeren toegestaan waardoor als de post niet bezet is er toch rangeerbewegingen kunnen plaatsvinden.

        

Post II met de nieuwe rangeerpaallantaarn (rouwbrief) TU 3, 4, 21-24 (links) , een close-up van de rangeerpaallantaarn (midden) en een close-up van het krukje voor de elektrische bediening van dit sein in post II (rechts).



Een sfeeropname van post II met de overweg in de Kruinweg en de nieuwe verlichte rangeerpaallantaarn.

Voor meer uitgebreide informatie over dit project klik hier.

Tekst en foto's: Peter-Paul van Birgelen.

De bovengenoemde wijzigingen en uitbreidingen hebben ook gevolgen voor de emplacementstekening en de toesteltekeningen.


De emplacementstekening van Simpelveld na alle bovengenoemde wijzigingen en uitbreidingen.



Post T

Het toestel in post T bleef ongewijzigd.


Post I



Tekening van het bedieningstoestel in post I na de ingebruikname van het bordessein Ck3 / Cr3.

Alle bedieningshandelingen in post I staan hier beschreven.


Post II



Tekening van het bedieningstoestel in post II na de ingebruikname van de rangeerpaallantaarn TU 3, 4, 21-24.

Alle bedieningshandelingen in post II staan hier beschreven.

Terug naar Home Terug naar seinhuizen