Franeker

Het station Franeker ligt aan de spoorlijn Harlingen / Harlingen Haven - Nieuwe Schans bij km. 9.576.
De spoorlijn Harlingen – Leeuwarden werd geopend op 27 oktober 1863.
Het stationsgebouw van Franeker, een standaardstation van de Staatsspoorwegen van het type vierde klasse, volgde op 1 januari 1864.
Het bleek al snel te klein en werd uitgebreid met twee zijvleugels met aparte wachtruimtes voor eerste en tweede klasse passagiers; derde klasse passagiers hadden al een aparte wachtruimte.
In 1974 werd het stationsgebouw gesloopt en vervangen door een zogenaamde Leidse abri.

Het (oude) stationsgebouw van Franeker d.d. 20 april 1962.
(Foto: R. Ankersmit)

De westzijde van het emplacement met goederentrein 5091 (Harlingen - Leeuwarden) bestaande uit locomotief NS 2216 en dertien wagens d.d. 10 augustus 1960.
(Foto: R. Ankersmit)

Trein 3279 (Harlingen Haven - Leeuwarden) bestaande uit locomotief NS 2408, een stalen bagagewagen type DIV, een omgebouwd tussenrijtuig materieel '24 uit de serie AB 5611-AB 5619,
drie stalen coupérijtuigen serie B12c 6400 en groepswagen 1645 GW (als stortwagen Harlingen - Leeuwarden) aan de oostzijde van het emplacement d.d. 3 augustus 1959.
(Foto: R. Ankersmit)

De emplacementstekening van Franeker.

Gebruikte afkortingen:

Fn = Franeker
Drp = Dronrijp
Hlg = Harlingen
Skz = De brugpost bij de brug over de Sneeker Zeilvaart (tussen Franeker en Dronrijp)

Met ingang van 3 november 1959 is op de baanvakken Franeker - Harlingen en Franeker - Dronrijp blokstelsel A in dienst gesteld.

In en bij post T was een blokkast, een Hoge Handelinrichting, een windwerk voor de bediening van de overweg en een Alkmaarse Handelinrichting geplaatst;
voor een uitleg over de werking van de blokkast klik hier (bestandsgrootte 5,29 kB) en voor een uitleg over de werking van de Alkmaarse Handelinrichting klik hier (bestandsgrootte 11,2 kB).

De wissels 1 en 8 waren voorzien van wisselsperren waarmee wordt gecontroleerd of de wissels geheel in de eindstand liggen.
Deze sperren waren aangebracht in de trekdraden van het inrijsein; de inrijseinen konden alleen op voorbijrijden worden gesteld als de wissels in de eindstand lagen.
Deze twee wissels waren bovendien voorzien van een druklat waarmee werd voorkomen dat een wissel onder een trein kon worden bediend.

De uitseinen B 1-3 en C 1-3 waren voorzien van onveiligvallers en komen dus na de passage van de trein in de onveilige stand.

In de trekdraad van het sein A 1,2 is een trekdraadsluiting aangebracht; in dit slot is normaal aanwezig de sleutel T.2/St2.
In de trekdraad van het sein D 1,2 is een trekdraadsluiting aangebracht; in dit slot is normaal aanwezig de sleutel T.3/St3.
Voor de bediening van de seinen A 1,2 of B 1-3 moet de sleutel T.10/St10 in het slot op de trekdraadsluiting in de trekdraden van de seinen A 1,2 of B 1-3 aanwezig zijn.
Voor treinen van Harlingen of Dronrijp op de sporen I en II moeten de sleutels T.2/St2 en T.3/St3 in de trekdraadsluitingen aanwezig zijn om de seinen A 1,2 of D 1,2 te kunnen bedienen.
Bovendien moet voor de bediening van sein A 1,2 de sleutel T.10/St10 in de trekdraadsluiting aanwezig zijn om het sein A 1,2 te kunnen bedienen.

Post T

Tekening van de blokkast en de Hoge Handelinrichting in post T, het overwegwindwerk en de Alkmaarse Handelinrichting op het perron.

Treinen naar Dronrijp

Franeker kondigt de trein aan bij de brugpost bij de Sneeker Zeilvaart.
De brugpost maakt het treinrichtingsvenster in veld 7 vrij (wordt wit).
Na het vertrek van de trein legt post T het handel C 1-3 weer normaal en bedient hij het treinrichtingsvenster in veld 7 (wordt rood) waardoor bij de brugpost het betreffende venster vrij wordt.

Uit- en inschakelen van de brugpost bij de Sneeker Zeilvaart

Voor het uitschakelen overlegt de brugpost met Franeker.
Indien zich geen trein bevindt tussen Franeker en Dronrijp maakt de brugpost het treinrichtingsvenster in veld 7 vrij (wordt wit).
Post T steekt de sleutel in het slot voor doorverbinding en draait deze om, waarna post T, nadat hij bericht van de brugpost heeft ontvangen, het treinrichtingsvenster in veld 9 (wordt wit) bedient,
waardoor bij Dronrijp het desbetreffende venster vrij wordt en Dronrijp het uitrijsein richting Franeker uit de stand stop kan brengen; uiteraard nadat Franeker Dronrijp heeft ontblokt.
Gedurende de tijd dat de brugpost is uitgeschakeld, wordt het venster in veld 9 niet bediend.
Voor het weer inschakelen van de brugpost overlegt de brugpost met Franeker.
Indien zich geen trein bevindt tussen Franeker en Dronrijp vraagt Franeker aan Dronrijp om het treinrichtingsvenster in veld 9 vrij te maken (wordt rood).
Franeker neemt de sleutel uit het slot voor doorverbinding en vraagt de brugpost zich in te schakelen.
Na bevestiging hiervan bedient Franeker het treinrichtingsvenster in veld 7, waardoor bij de brugpost het betreffende venster vrij wordt en de brugpost de voorgeschreven handelingen kan verrichten voor het in de normale stand terugbrengen van de toestellen.

Met ingang van 28 mei 1967 zijn de onderstaande wijzigingen aangebracht in de beveiliging van Franeker:

De spooraansluiting Z.P.C. is in dienst gesteld waarvoor het wissel 9 en het stop-ontspoorblok St 9 zijn gelegd.
Het wissel 9 en het stop-ontspoorblok St 9 worden afgesloten met een Kz- resp. Z-slot.
Het spoor 3 met de wissels 2 en 3 en de stop-ontspoorblokken St 2 en St 3 zijn opgebroken.
De trekdraadsluitingen in de trekdraden van de seinen C 1-3 en D 1,2 zijn vervallen.
De Hoge Handelinrichting in post T is vervallen en het sein C 1-3 wordt nu bediend vanuit de Alkmaarse Handelinrichting.

De emplacementstekening van Franeker na de wijzigingen d.d. 28 mei 1967.

Tekening van de blokkast in post T, het overwegwindwerk en de Alkmaarse Handelinrichting op het perron na de wijzigingen d.d. 28 mei 1967.

Treinen naar Dronrijp

Post T overtuigt zich ervan dat de sleutel H.9/St9 in het slot aan de Alkmaarse Handelinrichting aanwezig is.
Franeker kondigt de trein aan bij de brugpost bij de Sneeker Zeilvaart.
De brugpost maakt het treinrichtingsvenster in veld 7 vrij (wordt wit).
Na het vertrek van de trein legt post T het handel C 1-3 weer normaal en bedient hij het treinrichtingsvenster in veld 7 (wordt rood) waardoor bij de brugpost het betreffende venster vrij wordt.

Met ingang van 27 oktober 1972 is de klassieke beveiliging vervallen en is dit station voorzien van een TPRB beveiliging.

Voor een beschrijving van het station Dronrijp klik hier.
Voor een beschrijving van het station Harlingen klik hier.
Voor een beschrijving van de brugpost over de Sneeker Zeilvaart klik hier.

Terug naar Home

Terug naar seinhuizen